Parentificatie
Wanneer je als kind de zorg voor anderen draagt
Parentificatie is een systemisch thema dat vaak diep verborgen ligt in familiesystemen. Het treedt op wanneer een kind onbewust de rol van ouder of verzorger op zich neemt, waardoor het zijn eigen plek verlaat in de familiedynamiek. Dit kan grote gevolgen hebben voor je persoonlijke en professionele leven, zelfs jaren later. In dit blog deel ik een praktijkvoorbeeld en geef ik inzicht in hoe paardencoaching en systemisch werk kunnen helpen bij het herstellen van balans en energie.
Wat is parentificatie?
Parentificatie betekent dat een kind verantwoordelijkheden draagt die niet passend zijn bij zijn of haar leeftijd of rol in het gezin. Dit kan gebeuren door:
Zieke of emotioneel afwezige ouders
Een scheiding of verlies
Overmatige druk om te zorgen of te presteren
Het kind wordt te zorgzaam, neemt verantwoordelijkheden over, of probeert zelfs de ouderrol te vervullen. Dit lijkt misschien nobel, maar vaak heeft het grote impact op identiteit, grenzen, en de natuurlijke energieflow in relaties en het leven.
Casus uit de praktijk
Een zorgende vrouw en twee witte Arabieren
Een coachee kwam bij mij na een lange zoektocht naar zichzelf. Na een burn-out en verschillende psychotherapiesessies, waaronder EMDR, voelde ze dat ze vastliep. Ze was altijd érg zorgzaam voor anderen en had een natuurlijke neiging om problemen op te lossen. Dit symbiotische gedrag, zoals beschreven in “De Maskermakers” van Wiebe Veenbaas, had haar gevormd tot iemand die vooral extern zocht naar oplossingen.
In de sessie met de paarden werkten we met Rawad en Kazym, twee prachtige witte Arabieren. Deze paarden lieten direct zien waar de blokkades zaten:
- Ze namen afstand en zochten geen verbinding.
- Ze bleven vaak staan in een bevroren houding.
De coachee voelde zich hier enorm ongemakkelijk bij. Haar eerste reactie? Proberen de paarden te ‘helpen’ en hen ‘uit hun stand te halen’. Dit was een patroon dat ze herkende uit haar relatie met haar ouders, vooral haar dominante vader. Ze probeerde hem altijd op een ander spoor te zetten, maar dit leidde tot conflict en frustratie. In termen van “De Fontein” van Els van Stein zat ze niet op haar eigen plek. Ze probeerde te geven waar niet om gevraagd werd en draaide de natuurlijke energie om.
Hoe parentificatie zich kan uiten
Wanneer je als kind uit je plek gaat en verantwoordelijkheden overneemt, zie je vaak de volgende gevolgen:
- Extern gericht gedrag: Je zoekt oplossingen buiten jezelf in plaats van bij je eigen gevoel.
- Conflicten in relaties: Je helpt ongevraagd en raakt gefrustreerd als anderen niet veranderen.
- Burn-out en uitputting: Je draagt verantwoordelijkheden die niet van jou zijn.
- Symbiotische patronen: Je voelt je onlosmakelijk verbonden met anderen en mist je eigen identiteit.
Het kind wordt te zorgzaam, neemt verantwoordelijkheden over, of probeert zelfs de ouderrol te vervullen. Dit lijkt misschien nobel, maar vaak heeft het grote impact op identiteit, grenzen, en de natuurlijke energieflow in relaties en het leven.
Deze coachee herkende zichzelf volledig in deze symptomen. Ze had haar toevlucht gezocht in allerlei spirituele healers en externe oplossingen, maar ze vond geen echte verandering.
De rol van paardencoaching bij parentificatie
Paardencoaching nodigt je uit om terug te komen bij jezelf
Paardencoaching nodigt je uit om terug te komen bij jezelf en je plek in te nemen in je systeem. Paarden zijn meesters in het spiegelen van onze innerlijke staat en blokkades. Ze werken altijd vanuit het hier en nu en laten zien waar je energie niet stroomt.
Bij deze coachee gebeurde iets bijzonders toen ze het aandurfde om niet meer te helpen. Ze werd uitgenodigd om de pijn toe te laten, in haar lijf te komen en te staan met beide benen stevig op de grond. De paarden reageerden direct:
De afstand verdween en er ontstond verbinding.
De energie begon te stromen.
Dit moment van verbinding was voor haar confronterend, maar ook bevrijdend. Voor het eerst kon ze ontvangen in plaats van alleen geven. Haar authentieke kracht en creativiteit kwamen weer naar boven.
Waarom je eigen plek innemen belangrijk is
Systemisch gezien stroomt energie het beste wanneer iedereen op zijn of haar eigen plek staat. Als je als kind de rol van ouder of redder op je neemt, draag je lasten die niet van jou zijn. Dit zorgt voor:
- Uitputting
- Ongezonde relaties
- Een gebrek aan verbinding met jezelf
Parentificatie loslaten vraagt moed. Het betekent dat je stopt met geven waar niet om gevraagd wordt, je grenzen leert kennen en je weer verbindt met je eigen behoeftes en gevoelens.
Conclusie
Terug naar Jezelf
Door de sessie met de paarden ontdekte deze coachee dat het niet haar taak was om anderen te redden. Ze mocht weer leren zorgen voor zichzelf, haar eigen plek innemen en ruimte maken voor verbinding. Dit bracht haar terug bij haar authenticiteit en kracht.
Reflectievragen voor Thuis
Parentificatie kan onbewust diep ingrijpen in je leven en relaties. Deze reflectievragen helpen je om inzicht te krijgen in je eigen patronen en je bewust te worden van wat écht van jou is.
Neem de tijd om stil te staan bij deze vragen en voel wat er bij je opkomt.
Herken jij jezelf in het patroon van overmatig zorgen voor anderen? Dit komt vaak voor bij mensen die vroeg verantwoordelijkheid hebben genomen in hun gezin.
Voel je je verantwoordelijk voor zaken die niet van jou zijn? Dit kan zich uiten in het dragen van lasten of problemen die eigenlijk bij iemand anders horen.
Wat gebeurt er als je de energie terughaalt naar jezelf? Door verantwoordelijkheid terug te geven, ontstaat er ruimte om je eigen kracht en behoeftes te voelen.
Plan Je Eigen Sessie
Wil jij ervaren wat paardencoaching voor jou kan betekenen?
Laat je begeleiden in het terugvinden van je plek, je balans en je energie. Neem contact met me op of bekijk mijn aankomende workshops.
Volgende keer in mijn blog: Parentificatie in relaties – hoe je partner jouw zorgpatronen kan spiegelen.
Representant zijn
een verrijkende ervaring
Ook als je niet direct met een eigen vraag komt, is deelname als representant een waardevolle ervaring. Het geeft je inzicht in je eigen dynamieken, omdat je nooit toevallig iets vertegenwoordigt. Het systeem kiest jou altijd met een reden.
Download Geogram en Verken Je Familiesysteem
Wil je dieper ingaan op je familiesysteem?
Download een geogram van je familie (PDF) en ontdek hoe de dynamieken van schuld en schaamte zich mogelijk binnen jouw systeem manifesteren. Het geogram helpt je visueel de relaties en patronen te verkennen.
Wil je dieper ingaan op je familiesysteem en patronen doorbreken?
Neem vandaag nog de eerste stap!
Neem contact op en ontdek de mogelijkheden:
Met positieve groeten,
Margien Wouters
Paardencoaching Nederland
- Bel of WhatsApp: 06-22605597
- Of vul hieronder het contactformulier in.
Paardencoaching is niet alleen interessant voor ruiters en dierenvrienden. Het is ook zeer geschikt voor mensen die ‘niks’ met paarden hebben of zelfs bang zijn voor paarden. Ik heb al vaak meegemaakt dat het ook juist voor die laatste doelgroep een ware eye opener kan zijn. Lees ook eens de sectie ‘Reviews’, waarin klanten vertellen over hun ervaringen tijdens een van mijn sessies.